Seçim Müziklerinin Profesyonel Özellik Kazanması

Profesyonel anlamda kitlelerle, müzikler üzerinden siyasal iletişim sağlanması bir anlamda Özal’lı yıllarla birlikte başlamıştır.1983 seçimlerinde ANAP ile bütünleşen sözleri Mehmet Erbulan’a, bestesi İsmet Nedim’e ait “Arım balım peteğim” şarkısı olmuştur. Şarkının sözleri ANAP için ‘’Arım balım peteğim, Anavatan çiçeğim bilsem ki öleceğim, yine onu seçeceğim, tek ümidim her şeyim, Özal benim liderim ’’ şeklinde değiştirilerek Turgut Özal ile uyumlu hale getirilmiştir.

Örneğin, 1990 yılında hazırlanan videokasette Boğaz Köprüsü’nü araba ile geçen Özal ailesinin, Turgut Özal’ın “hadi bir kaset koy da neşelenelim Semra” görüntüsü çok etkin bir propaganda yöntemi olarak tarihe geçmiştir.

Bunların yanında Semra Özal’ın papatyalar projesi, de magazin basınıyla iç içe olması da asker tarafından adayları çizilen ANAP’ın çağdaş parti imajı inşasına katkıda bulunmuştur.

Yılmaz Karakoyunlu, 1991 seçimlerinde ANAP’ın hiçbir masraftan kaçınmayarak Fransız reklamcı Seguela ile anlaşma yaptığını belirtmektedir. Ancak akabinde bu anlaşma iptal edilmiş ve kampanya Türker İnanoğlu’na verilmiştir. İnanoğlu da söz yazarı Aysel Gürel’e Yonca Evcimik’in o yıllardaki ünlü Abone şarkısını uyarlamasını ısmarlamıştır.

Bu iki parça Mesut Yılmaz’ın 15 Haziran 1991’deki kongreyi kazanarak genel başkan olmasının ardından ilk çıkış reklamını yapmasına yardımcı olmuştur.

Sezen Aksu’nun şarkısı “ANAP’ımız var bir de başkanımız var ne yok; biliyor herkes onda başkalık buluyor ne kadar. En büyük sen! Hadi bakalım yeni baştan yılmıyoruz yarıştan. Yine en büyük Mesut Yılmaz sorumlu bu vatandan’’ dizeleriyle ve Yonca Evcimik’ in şarkısı “Mesut Yılmaz güneşimiz, bu seçimde umut biziz; yine sizlerle el ele bir dünya düşlemeliyiz. ANAP’lıyız ANAP’lı biz farklıyız çok farklı hem güçlüyüz hem haklı vatan için hayırlısı” dizeleriyle ANAP’ın yeni genel başkanını, Özal kültünün altında kalmaması ve siyasi yasağı kalkmış olarak DYP’nin başında seçime giren Demirel’e ezilmemesi için 1991 genel seçimlerinde bütün yurda tanıtmışlardır.

Dönemin meşhur “Refah’ın vakti geldi. Türkiye’me hep Refah yağacak ‘İnananlar geliyor’, ‘Gülsün milletin yüzü Refahta birleşelim. Gel katıl bize ‘İnananlar geliyor’, “Haydi haydi ileri” ve Yıldırım Gürses’in seslendirdiği “Müjdeler Olsun Refah Geliyor” marşları da Türkiye’ye Refahyol iktidarını ve Erbakan’ın başbakanlığını müjdelemişlerdir.

“Gözün aydın Türkiye ak güvercin geliyor, güçlendikçe DSP halkın yüzü gülüyor” dizeleri ile 1999 seçimlerinin birinci partisi DSP olmuştur. Diğer taraftan iktidarı paylaşan %18 oy oranı ile DSP’yi takip eden MHP, Ülkü Ocakları sanatçısı Mustafa Yıldızdoğan’ın efsane parçası ‘’Baş koymuşum Türkiye’min yoluna” ile seçimlere girmiştir. MHP ilk defa bir resmi parti şarkısı ile kitleselliğe hitap etmiştir.

2001 yılında kurulan ve bir yıl içerisinde hazırlanarak seçimlere giren 2002’nin favori partisi AK Parti, ilk resmi parti şarkısı olan “Haydi Anadolu” ile seçmene hitap etmiştir. Parti, Arter Ajans ile reklam kampanyasını yürütmüştür. 2002 yılındaki seçim kampanyasını, 40 günde 68 miting yapılmasını, hatta partinin ampul logosu ve seçmenin aklında kalıcı olan “AK Parti” isim markasını bu ajans belirlemiştir.

Uğur Işılak’ın şarkısı olan “Haydi Anadolu” ilk başta Işılak tarafından CHP lideri Deniz Baykal’ a armağan edilmiştir. Fakat şarkının dizelerinin AK Parti ile daha uyumlu olmasından dolayı şarkıyı AK Parti de kullanmaya başlamış ve bu durumun Uğur Işılak tarafından onaylanması, şarkının AK Parti ile bütünleşmesini sağlamıştır.

“Çatık kara gözün, namustur her sözün, senin alın yüzün, Ak Ak Ak! Kalk doğrul tez elden-Ayrılma güzelden-Yardımcın ezelden-Hak, hak, hak. Haydi, Anadolu-Yol kardeşlik yolu-Şahlansın ne varsa-Edirne’den Kars’a” dizeleri ile hem melodik yapısı gereği hem de sözleri ile AK Parti’ye daha uygun bir şarkı olarak kitlelerin zihninde yer edinmişti.

AK Parti, Anadolu motifli bütün seçim şarkılarında 2002-2014 arası dönemde hitap ettiği kitlelere Anadolu partisi imajı vermeye gayret göstermiştir. 2014’e kadar hiçbir seçim parçasında ismi geçmese de güçlü lider imajı, AK Parti’yi ayakta tutan en önemli unsur olmuştur.

Seçmene her daim güven vermesi, güçlü bir parti ve liderlik üzerine inşa ettiği imaj ile uzun iktidar dönemi içerisinde kitlelerin zihninde “kaybetmeyen ve belirli bir oy oranının altına düşmesi mümkün olmayan parti” görünümü yaratmıştır

2004 yerel seçimlerinde CHP, seçim şarkısını Kenan Doğulu’ya ısmarlamıştır. Kenan Doğulu, Baykal için “Adaylar içinden biz seni seçtik, oyları sana CHP’ye verdik’’ diyecektir. Yine 2007 genel seçimlerine cumhuriyet mitingleri, e-muhtıralar gibi kasvetli bir ortamda gidilirken CHP’nin kullandığı şarkılar; Şimdi CHP Zamanı, Sarı Saçlım Mavi Gözlüm ve tabi ki CHP’nin vazgeçilmezi 10.Yıl Marşı olmuştur.

90’ların taktiklerine bağlı kalınmadan dolayı CHP umduğu başarıyı yakalayamamıştır. CHP’ye 2002’den bu yana oy veren kesimlerin profiline baktığımızda, bu kesimler rejimin tehlikeye maruz kaldığından endişe duyan, laiklik ve cumhuriyet konularında hassasiyet sahibi ve genelde metropollerde yaşayan belirli gelir düzeyine sahip kesimlerdir. CHP bu kesimlerin dışındaki kitlelere hitap edemeyerek %19 bandında kalmıştır.

Kılıçdaroğlu’nun seçim şarkılarını yazacak olan Onur Akın’ın ‘’Geliyor Kılıçdar, Kılıçdaroğlu’’ parçasında artık lidere vurgu yapıldığını görürüz. Dikkatlice incelendiğinde AK Parti için Uğur Işılak ne ise CHP için de Onur Akın odur. 2010 yılında CHP Genel Başkanlığına oturan Kılıçdaroğlu’ nun resmi seçim şarkılarının bir numaralı ismi Onur Akın’dır. Özgün müzik sanatçısı olan Onur Akın 2011 yılındaki genel seçimlerde “Bir Islık Da Sen Çal” adlı slogan-marş türü parçayı CHP’ye kazandırmıştır.

 Kılıçdaroğlu ile birlikte Baykal dönemindeki pop kültür ağırlıklı parti müzikleri yerini özgün müziğe ve daha slogan türü marşlara bırakmıştır

CHP’de 2011 seçim şarkıları slogan ve özgürlükçü sol motifleri ağır basan özelliklere sahiptir. Buna mukabil 2011 seçimlerinden %49’la oy arttırarak galip çıkan Ak Parti ise “Aynı Yoldan Geçmişiz Biz, Aynı Sudan İçmişiz, Biz Haydi Bir Daha” ve “Yeniden Türkiye’m, Daha Güçlü Yeniden” parçalarıyla parti, lider ve ideolojik vurgular içermeyen şarkılarla seçime girmiştir.

2014 yerel seçimlerinde AK Parti ilk defa strateji değişikliğine gitmiş ve hiç yapmadığının aksine resmi şarkısında “lidere vurgu” öne çıkartılmıştır. Bu AK Parti’nin seçim stratejisinde bir ilk olmuştur.2002 yılında kullanılan Haydi Anadolu parçasının sahibi olan Uğur Işılak’a yazdırılan ve aslen Kazak sanatçı Arslanbek Sultanbekov’a ait olan “Dombra”parçası Recep Tayyip Erdoğan’ın ismiyle birlikte siyasal iletişime uyarlanmıştır. Şarkı, güç gösterimi ve vurgusu içermekte olup sözleri “Ezilenlerin hür sesidir o, suskun dünyanın hür sesidir o; göründüğü gibi olan gücünü milletten alan Recep Tayyip Erdoğan” dizelerinden oluşmaktadır.

 Dombra’nın yanında ‘’30 Mart Yerel Seçimleri’’ isimli dokuz şarkılık liste de hazırlanmıştır. Uğur Işılak, Savaş Barkçın, Hayri Uzun ve Serkan Çağrı tarafından seslendirilen şarkıların içinde en etkilisi ise tasavvuf müziği tonları ağır basan Savaş Barkçın’ın “Daima Aşk Daima Millet” isimli şarkısıdır

Mustafa Sarıgül, “İstanbul’da Sarıgül zamanı geldi” ve Gülben Ergen’in “Durduramazsın beni” şarkısından uyarlanan “Durduramazlar bizi, susturamazlar bizi, çare Sarıgül geliyor” isimli parçalarla, Mansur Yavaş da “Yavaş Gardaşım yavaş, geliyor Mansur Yavaş” isimli çıkış parçasıyla yerel seçimlere hazırlanmıştır…

NOT: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü’nden Selim Öztük’ün “Siyasal İkna ve Seçim Müzikleri: Türkiye Üzerine Bir İnceleme” başlıklı çalışmasını tavsiye ederim…