Anneannemin Mendili
Yaklaşık 2 yıldır başucumda bir mendil duruyor. Eşyalarımı taşırken elime geçti. Sanırım anneannemden kalma. O gün o mendili yatak odasında başucumda komodinin üzerine koydum.
2 yıl oldu komodin üzerinde mendil. Başucu lambam ve mendil hiç yer değiştirmedi. Okuduğum kitaplar, burun spreylerim, tokalarım, gözlüğüm, cep telefonum defalarca yer aldı ve gitti komodinin üzerinden ama mendil hep orada. Bir yere kaldırır ve unutursam sanki kaybolacak anneannemin anısı diye korkuyorum ve hep orada tutuyorum. Gözümün önünde, uyuduğumda başucumda, gözümü açtığımda ilk gördüğüm şey olsun diye…
Bu sabah o kadar çok mendile baktım ki sonunda mendil ne demek diye düşünürken buldum kendimi. Niye mendil denmiş? Burunluk, ter silmelik ya da ne bileyim cep bezi filan değil de neden mendil denmiş mendile?
Mendil arapça yer değiştirmek demekmiş. Doğru mu bilmiyorum. İnternet yalancısıyım. Arapça kökenlerine bakıldığında ise mendil kelimesi, “bir şeyi başka bir yere taşımak” manasına “nedl” kökünden gelir. Farsça’da mendile, “el silinen şey” manasına destmâl denmiş. Türkler mendile elin yağının veya alnın terinin silinmesinden kinaye olarak” yağlık” adını da vermişler.
MÖ 2000 yılına kadar zengin Mısırlılar ağartılmış beyaz ketenlerden yapılmış ilk gerçek cep mendillerini taşıyormuş. Kirli beyaz veya inci grisi gibi doğal renkler keten cep mendillerde kullanılmış. Ağartma işlemi, ıslak ketenlerin natron (tuz yataklarında bulunan bir mineral) ile ovulmasıyla gerçekleştiriliyormuş. Sonra keten tahta bir sopa ile dövülüp ve durulanırmış. Zira Çin'den gelen ipek çok sınırlı miktarlardaydı ve sadece en üst tabakadaki soyluların ipek mendillerinde kullanılırmış.
Günümüzdeki mendiller ilk olarak Fransa’da kullanılmış. Konu Fransa’da başlayınca doğal olarak aslında burun silmekten başka bir anlamı vardır diye düşünmeden edemiyor insan. Tabii ki gerçekten de mendil bir statü belirleme işareti olmuş oralarda.
İngiltere’de modern anlamda cep mendilinin kullanılmaya başlaması 1200 ile 1500 yılları arasındaymış.
Klasik Yunanistan'da, ağız veya ter bezi olarak bilinen parfümlü pamuk mendiller varlıklı vatandaşlar tarafından kullanılmış.
Her zaman kare olarak üretilmiş. Kâğıt da olsa bez de olsa illaki kare olmuş mendiller.
Güller gibi aslında mendilin de renkleri anlam taşımış tarih boyu. Osmanlı bu dile gelen mendilleri en çok kullananlardan olmuş.
Beyaz mendil: seni delice seviyorum.
Eflatun mendil: yarın pencerenin önünden geçiniz, mektup vereceğim.
Fıstıki mendil: dikkat et, komşular görecek.
Kenarı mor mendil: çapkın! pek hoşuma gidiyorsun.
Kenarı pembe mendil: sensiz yaşayamam.
Kenarı sarı mendil: birkaç gündür rahatsızım, çıkamadığımın sebebi budur.
Kenarı yeşil mendil: sana daima sadık kalacağıma söz veriyorum.
Kırmızı mendil: seni bütün varlığımla seviyorum.
Mavi mendil: kederlerdeyim. Çok vefasızsın, sensiz mesut olamam.
Mor mendil: senden çok hoşlanıyorum.
Pembe mendil: bütün ümidim sende.
Yeşil mendil: gönderdiğim mektubun cevabını bekliyorum. Ne zaman göndereceksiniz
*Vedalaşırken sallanan mendil, sana sadık kalacağım anlamına geliyordu.
*Camdan sarkıtılan mendil, şu an ailemin yanında gözetimdeyim anlamındaydı.
*Kendisine bakıldığını gören kadın veya erkek tesadüfen mendilini kendi önüne düşürünce benim kalbim başkasında demek oluyordu.
*Fakat bazı anlarda ise pencereden savrulan mendil ona aşkını ilan etmek ve savrulan mendili alan kişide aşkına cevap vermek anlamında idi.
Eski zaman insanlarının statü olarak gördüğü kumaş mendiller günümüzde artık bir nostalji hatırası.
Yeni doğan bebeği size ziyarete getirdiklerinde veya bayramlarda verilen mendilleri hatırladığımda ve bu adetleri yeniden yapmak istediğimde garip kaçar diye yapmadığımda ama içim gidiyor.
Keşke bir modacı çıksa ve yeniden hayatımıza mendilleri soksa.
Anneannemin hırkasının cebine veya kazağının kolunun lastiğine sıkıştırdığı mendil beni nerelere götürdü.
Aşk’ınız daim, kötülükler ve telaşlar sizden uzak olsun da işleriniz rast gelsin...
Kaynaklar
htps://www.pochette-square.com/en/blog/history-pocket-square-n9
https://www.rampleyandco.com/pages/the-history-of-the-pocket-square
https://www.samhober.com/a/pocket-squares-history/
https://listelist.com/mary-phelps-jacob-caresse-crosby/
https://bonjourparis.com/lifestyle/chic-or-passe-the-fabulous-history-of-the-handkerchief/
http://www.ekrembugraekinci.com/makale.asp?id=679
https://www.trendhim.co.uk/articles/38/the-pocket-square-your-ultimate-guide
Yorum Yazın