Yaz ortasında saatlerce elektriklerin kesildiği Irak’ta halkın imdadına ”mini jeneratörler” yetişiyor

BAĞDAT (AA) HAYDAR KARAALP Iraklılar kavurucu yaz aylarında saatler süren elektrik kesintilerine karşı gürültüsüne ve çıkardığı siyah dumana rağmen evlerinde küçük jeneratörler kullanmak zorunda kalıyor.

Petrol zengini Irak'ta yaklaşık 30 yıldır, önce ambargo ardından kötü yönetim, istikrarsızlık ve yolsuzluk gibi nedenlerle çözüm bulunamayan elektrik kesintileri sıcaklıkların 50 dereceye ulaşmasıyla zirve yaptı. Merkezi yönetime bağlı bölgelerde günde ortalama 5 ila 8 saat elektrik verilebiliyor. Bazı bölgelerde ise bu sürenin 12 saate düştüğü ifade ediliyor.

Ulusal elektrik hizmeti alamayan evlerin bir bölümü mahalle jeneratörlerinden ücret karşılığında ve günün sadece belirli saatlerinde elektrik alabiliyor. Ne var ki orta ve az gelirli aileler bu jeneratörlerden aldıkları sınırlı miktarda elektrikle bir klima dahi çalıştıramıyor.

Her sokak başında bulunan, çıkardığı büyük gürültü ve çevreye verdiği zararla hayatı çekilmez hale getiren bu jeneratörlere bir aile aylık ortalama 100 ABD doları ücret ödüyor. Her hane, buzdolabı ve televizyon gibi temel cihazları çalıştırmak için en az 5 amperlik elektrik almak zorunda. Bu da, özellikle ikiden fazla çocuk sahibi ailelerin ekonomik durumunu ağırlaştırıyor.

Çoğu evde klima yerine İran menşeli "müberride" denilen az elektrikle çalışan soğutma makinesi veya serinletme etkisi daha sınırlı olan, tavana asılan ya da dikey şekilde kurulan vantilatörler kullanılıyor.

Gürültüsü ve siyah dumanıyla verdiği zarar kendisinden büyük "mini jeneratörler"

Ulusal elektrik hizmetinden mahrum dar gelirli halk için bir başka çözüm ise mini jeneratörler. Çin menşeli bu makineler sağlık için pek elverişli olmasa da mahalle jeneratörlerine göre daha az yakıtla çalıştığı için tercih ediliyor.

Iraklı aileler evin bir köşesine yerleştirdikleri mini jeneratörlerin gürültüsüyle yaşamak ve çıkardığı siyah dumanı içlerine çekmek zorunda kalıyor.

Başkent Bağdat'ta sıcaktan bunalan aileler, satın aldıkları küçük jeneratörleri evin avlusunda çalıştırarak serinlemeye çalışıyor. Başkentte küçük jeneratörü olmayan ev neredeyse yok.

Uzun süre çalıştırılan mini jeneratörler sık sık arızalanıyor

Evlerde kullanılan mini jeneratörlerin bir diğer kötü yanı sık sık arızalanması ve bakım gerektirmesi.

AA muhabirine konuşan jeneratör tamircisi Kerim Cebbar, bu jeneratörlerin en az 2 saat arayla çalıştırılması gerektiğini söyledi.

Cebbar, "Ancak elektrik kesintileri uzun saatler yaşanınca insanlar evlerde bu makineleri kesintisiz 6 saat süreyle çalıştırmak zorunda kalıyor. Tamire getirilen bazı jeneratörlerin patladığını ve iki parçaya ayrıldığını görüyorum. Ulusal elektrikler olmadığı için bu küçük jeneratörlere fazlaca yükleniliyor." dedi.

Yakıt ve bakım masrafları dar gelirli aileleri zorluyor

Bağdatlı 5 çocuk sahibi Ebu Ahmed de kavurucu sıcaklarla birlikte elektriklerin neredeyse gün boyu kesilmesinden şikayetçi.

Ebu Ahmed, "Elektriğin yüzünü günde ortalama 12 saat görebiliyoruz. Mahalle jeneratörlerinden çektiğimiz elektrikle de klima çalıştıramıyoruz. Bu jeneratörlerle hiçbir soğutma cihazı çalışmaz. Mahalle jeneratöründen çektiğimiz 5 amperlik elektrik yaklaşık 50 dolar yapıyor. Maaşı olmayanlar bu elektrikten de mahrum kalıyor. Mecburen evimize küçük jeneratörler alıyoruz ancak onun da yakıt ve bakım masrafları bizi zora sokuyor." diye konuştu.

Belediye çalışanı Tahir Muhsin elektrik sıkıntısının Iraklılar için on yıllardır çözülemeyen büyük bir dert olduğunu söyledi.

Muhsin, "Ulusal elektrikler günde birkaç saat geliyor. Mahalle jeneratöründen de ücret karşılığında birkaç saat hizmet alabiliyoruz ve çektiğimiz sınırlı sayıda amperle evde soğutma cihazı çalıştırmak için lambaları bile kapatıyoruz." dedi.

Bir başka Bağdatlı Celal Halidi de son haftalarda artan sıcaklıklarla hem ulusal elektriklerin kesilmesi hem de mahalle jeneratörünün arızalanması nedeniyle büyük sorun yaşadıklarını dile getirdi.

Halidi, kavurucu sıcaklarda uzun saatler boyunca elektriksiz kalan evlerde özellikle çocuklu ailelerin perişan olduğunu ifade etti.