Bosna Hersek’teki ”dayatma seçim yasası” protestoları bugün de sürüyor

SARAYBOSNA (AA) Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt'in seçim yasasını "dayatma" iddialarına ilişkin protestolar bugün de devam ediyor.

Schmidt'in 2 Ekim'de yapılacak seçim öncesi Bosna Hersek'te gerçekleşemeyen seçim yasası reformunu kendi üzerine aldığı ve sahip olduğu "Bonn yetkileri" sayesinde de söz konusu yasayı "dayatacağı" iddiaları üzerine dün akşam Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) önünde toplanan bir grup kalabalık sabahlayarak protestolara aralık vermeden devam etti.

Seçim yasasını ülkedeki iki entiteden biri olan Bosna Hersek Federasyonu'nda (FBIH) Hırvatlar lehine ve Boşnaklar aleyhine değiştirmesi planlanan yeni düzenlemeye ilişkin Avrupa Adalet Divanı'na başvuruda bulunan Azra Zornic, Schmidt'in kararından vazgeçene kadar protestoların devam etmesi talebinde bulundu.

Schmidt'in planlarının Barış Uygulama Konseyi (PIC) üyeleri tarafından desteklenmediğini savunan Zornic, yeni seçim yasasının ABD, İngiltere, Kanada ve bazı Avrupa Birliği (AB) ülkeleri tarafından desteklendiğini söyledi.

Ellerinde, "Avrupa yine Bosna Hersek'e ihanet ediyor", "Hırvatistan'ın Bosna Hersek sistemine yönelik diplomatik saldırısına son" ve "Haksız çözümlere izin vermeyeceğiz" yazılı dövizler taşıyan göstericilerin saatler ilerledikçe daha da kalabalıklaştığı gözlemlendi.

Bu arada, Saraybosna'da dün akşam 7 bin kişinin katıldığı protestoları ülkedeki Demokratik Eylem Partisi (SDA), Sosyal Demokrat Parti (SDP), Demokrat Cephe (DF), Bizim Parti (NS) ile Halk ve Adalet Partisi (NiP) de destekliyor.

Yeni seçim yasası Boşnakların haklarını elinden alıyor

Yüksek Temsilci Schmidt ve OHR sessizliğini korurken, iddiaların krize dönüştüğü Bosna Hersek'teki yerel medyada yeni seçim yasasına ilişkin detaylar paylaşıldı.

Buna göre, 2013'teki son nüfus sayımı baz alınarak FBIH'teki herhangi bir kantonda bir etnik grup toplam entite nüfusunun yüzde 3'ünün altında ise o kantondan FBIH Halklar Meclisine milletvekili seçilemeyecek.

Mevcut durumda her 10 kantonun bir Boşnak, bir Sırp ve bir de Hırvat üye çıkarma hakkı bulunurken, yeni düzenlemeyle bir kantondaki Boşnak, Sırp ya da Hırvat nüfusu yüzde 3'ün altında ise o kantondan o etnik gruba ait temsilci olmayacak.

Bosna Hersek'te 2013'teki son nüfus sayımı verilerine göre, FBIH'te Boşnakların oranı yüzde 70'in üzerinde olarak ifade edildi.

Schmidt'in "dayatmaya" hazırlandığı iddia edilen yeni yasa ise yüzde 22 nüfusa sahip Hırvatların, entitedeki neredeyse tüm kontrolü ele geçirmesini öngörüyor.

Bosna Hersek'in diğer entitesi Sırp Cumhuiyeti'nde (RS) de Boşnakların azınlık olduğu ve yönetimde söz sahibi olmadıkları bilinirken, yeni düzenlemeyle kendi ülkelerinde Boşnakların söz hakkının yok edilmesi planlanıyor.

Schmidt'in Hırvatların işine yarayan ancak Boşnakların haklarını elinden alan bu seçim yasasını "dayatacağı" iddiaları Boşnakların büyük tepkisini topladı.

Bosna Hersek'te yaşanan tüm bu gelişmelere yönelik Schmidt'in bugün resmi bir açıklama yapması bekleniyor.

Bosna Hersek'te seçim yasası reformu talebi

Bosna Hersek'te 19921995'te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması gereği ülkede Boşnak, Hırvat ve Sırp üç kurucu halk bulunuyor.

Cumhurbaşkanlığının biri Boşnak diğeri Hırvat halkından olmak üzere iki üyesi, ülkenin iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu'ndaki vatandaşlar tarafından, üçüncü üye ise Sırp Cumhuriyeti entitesinde yaşayan vatandaşlar tarafından seçiliyor.

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Hırvat Üyesi Zeljko Komsic'e karşı kaybeden Hırvat Demokrat Birliği Bosna Hersek (HDZ BIH) lideri Dragan Covic, Komsic'in Bosna Hersek Federasyonu'ndaki Boşnakların oylarıyla seçildiğini iddia ederek ülkede yeni bir seçim yasası reformu talebinde bulunmuştu.

Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da, Avrupa Birliği (AB) delegasyonu eşliğinde başlatılan seçim yasası reformu müzakereleri, Boşnak ve Hırvat partileri arasında uzlaşı sağlanamadığı için sonuç alınamadan sona ermişti.