Türk mutfağının asırlık tariflerle dünyaya açıldığı kitap, beğeni topladı

KÜLTÜR SANAT

İSTANBUL (AA) Anadolu'nun binlerce yıllık geleneksel yemek tariflerinin ilk kez sağlıklı ve atıksız yönleriyle dünyaya açılmasına öncülük eden "Asırlık Tariflerle Türk Mutfağı" kitabı, ünlü şefler, akademisyenler ve uzmanların beğenisini topladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın öncülüğünde Cumhurbaşkanlığı himayesi, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) iş birliği, Kültür ve Turizm Bakanlığının desteğiyle hazırlanan kitap, Türk mutfağının zenginliğini uluslararası alanda tanıtmayı amaçlıyor.

Türk mutfağının sağlıklı saklama ve pişirme teknikleri ile atıksız, ekolojik ve sürdürülebilir özelliklerine dikkati çekilen kitapta, kayıt altına alınan asırlık geleneksel tariflerin aslına uygun reçetelerinin gelecek nesillere aktarılması hedefleniyor.

Prof. Dr. Mehmet Öz, Prof. Dr. Arif Bilgin, Prof. Dr. Günay Kut, Doç. Dr. Özge Samancı ve Dr. Gönül Paksoy danışmanlığında, Ebru Erke'nin koordinatörlüğünde hazırlanan kitaba birçok akademisyen, ünlü şef ve uzman destek verdi.

Ünlü şefler Ali Ronay, Arda Türkmen, Aydın Demir, Cüneyt Asan, Eyüp Kemal Sevinç, Fatih Tutak, Ömür Akkor, Savaş Aydemir, Sezai Erdoğan, Sinem Özler, Şemsa Denizsel, Şerife Aksoy, Yılmaz Öztürk, Zeki Açıkgöz'ün özel tarifleriyle katkı sunduğu kitapta, atıksız, fermante, yöresel, yerel ile glütensiz gibi sağlıklı ve alternatif beslenmeye yönelik 218 tarif yer alıyor.

Uluslararası üst düzey tanıtım kapsamında Cumhurbaşkanlığı yayınlarından "prestij kitap", Kültür ve Turizm Bakanlığı yayınlarından ise Türkçe basılacak olan kitap, ekim ayı itibarıyla satışa sunulacak. İngilizce versiyonu "Turkish Cuisine With Timeless Recipes" adıyla uluslararası alanda yayımlanacak kitap, başta İngilizce, İspanyolca ve Arapça olmak üzere birçok dile de çevrilecek.

Helva tarifi Emine Erdoğan'dan

"Asırlık Tariflerle Türk Mutfağı" kitabının tanıtım programı, Emine Erdoğan'ın yanı sıra Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, kitap danışmanları, şefler, Türk mutfağının geleneksel tatlarını yaşatan sektör temsilcileri ve gastronomi yazarlarının da katılımıyla Beykoz'daki Cam ve Billur Müzesi'nde gerçekleştirildi.

Kitaptaki reçetelerin ikram edildiği programın gözde lezzeti Cumhurbaşkanlığı mutfağının menüsünde de yer alan "leblebi helvası" oldu. Katılımcılar, tadına baktıkları ve çok beğendikleri helvanın yapılışını ise Emine Erdoğan'ın tarif videosundan izledi.

Kitap, Anadolu'nun kültürel mirası ile Akdeniz'in bitki ve baharatlarıyla zenginleşen tatlarını dünyaya tanıtacak

Kalp cerrahı ve sağlıklı yaşam uzmanı Prof. Dr. Mehmet Öz, programa ABD'den gönderdiği video mesajında, kitabın, Anadolu'nun kültürel mirasını ve eşsiz Akdeniz coğrafyasının bitki ve baharatlarıyla zenginleşen tatlarını dünyaya tanıtacak ilk eser olduğunu belirtti.

Prof. Dr. Öz, "Kitabın, Türk mutfağını sağlıklı, geleneksel ve atıksız yönleriyle tanıtarak, dünya mutfağındaki gerçek yerine ulaşacağına inanıyorum. Özellikle Türk mutfağının bu değerlerinin, devletlerin zirvesinde, dünyada tanıtılmasına öncülük eden Emine Erdoğan Hanımefendi'ye ve kitaba katkı sunanlara teşekkürlerimi iletiyorum." ifadelerini kullandı.

"Hem görsellik hem içerik anlamında şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı kitap"

Kitabın Yayın Koordinatörü, yemek ve seyahat yazarı Ebru Erke,  yaptığı açıklamada, kitapta Türk mutfağının ne kadar derin ve köklü bir tarihi olduğunu anlatmaya çalıştıklarını, her şeyden önce modern dünyayla uyumlu yüzünü anlattıklarını söyledi.

Hem pişirme hem besin değerleri açısından sağlıklı olan "zeytinyağlılar" kategorisinin dünyada başka hiçbir mutfakta olmadığına dikkati çeken Erke, kitapta bu yemek türüne özel bir yer ayırdıklarını dile getirdi.

Dünyada bir akım olan bitkisel bazlı beslenme açısından Türk mutfağının çok zengin olduğunu anlatan Erke, kitapta, geleneksel olarak anne ve anneannelerden kalan bu tariflerin ne kadar kıymetli olduğunu bir kez daha göstermeye çalıştıklarını ifade etti.

Kitabın hazırlanmasında Emine Erdoğan'ın öncülük etmesinin kendileri için çok kıymetli olduğunu vurgulayan Erke, "Yıllardır gastronomi sektöründe olan insanlarız ve bununla alakalı çok büyük bir açık vardı. Mutfak, bir ülkeyi tanıtmanın en sempatik yollarından biri. Bu yüzden kitabı Emine Hanım'ın himaye etmesi çok önemliydi. Çünkü hem görsellik hem içerik anlamında şimdiye kadar yapılmış en kapsamlı kitap." değerlendirmesinde bulundu.

Kitabın tasarımcısı Dr. Gönül Paksoy da bu çalışmada yer almaktan memnuniyet duyduğunu çünkü Türkiye için iyi şeyler yapmak istediklerini dile getirdi.

Dr. Paksoy, Türk kültürünü yansıtabilecek ögeleri öne çıkarttıkları kitapta, sadeliği de koruduklarını aktardı.

Atıksız mutfak ve sıfır atığın da kitaptaki temalar arasında yer aldığını anlatan Paksoy, hem sağlıklı hem atıksız hem de geleneksel Türk mutfağını tanıtma şansı bulduklarını söyledi. Paksoy, "Emine Hanım'ın böyle bir şeye girişmesi Hanımefendi açısından da tabii çok güzel ama herkes için çok doğru ve güzel bir iş. Daha özel, daha yukarıda bir tanıtım olacaktır." diye konuştu.

"Bu tariflerin ortaya çıkarılması gerekliydi"

Türk yemek uzmanı ve yazar Sahrap Soysal ise kitapta Türk mutfağına ait eski reçetelerin kayıt altına alınmasını "harika" olarak tanımladı.

Hem yemek yazarlığı hem de yemek kültürü araştırmacılığı yaptığını aktaran Soysal, Türk mutfağıyla ilgili yapılan her tür çalışmanın "baş tacı" olduğunu ifade etti.

Kitaba dair heyecan duyduklarını belirten Soysal, "İyi ki böyle bir çalışma yapıldı. Bence Türk mutfağının kebap dışında, şalgam suyu dışında daha çok tanıtılmaya ihtiyacı var. Bu tanıtım konusunda zaten epeyce geri kaldığımızı düşünüyorum. Yapılan her çalışma bence son derece faydalı olacak." diye konuştu.

Soysal, kitapta vejetaryen ve glütensiz tariflere de yer verilmesine ilişkin, şu değerlendirmeyi yaptı:

"(Türk mutfağı) Çok zengin bir mutfak. Vejetaryen de bir mutfak. Glütensiz de beslenen bir Türk mutfağı var zaten. Bütün bu tariflerin ortaya çıkarılması gerekliydi. İyi ki böyle bir çalışma yapıldı. Dünyanın en sağlıklı mutfaklarından biri bizim mutfağımız." değerlendirmesini yaptı.

Kitap, herkesin damak tadına hitap eden tarifler içeriyor

Şef Arda Türkmen, eski tariflerin Türk tarihi ve kültürünü yaşatmak için gelecek nesillere aktarılması gerektiğini, bunların dünya gastronomisinde yayınlanmasının da ülkenin temsil edilmesi açısından mühim olduğunu kaydetti.

Kitapta öne çıkan glütensiz ve vejetaryen beslenme modelinden de bahseden Türkmen, "İnsanlar artık glütensiz beslenmeye daha fazla önem gösteriyor. Vejetaryen diyetlerine ve beslenme modellerine daha fazla ilgi duyuyorlar. Kültürümüzde ve mutfağımızda buna uygun çok fazla tarif var ama bu başlıkta toplanmamış. Bu başlık altında, bu yemekleri insanlara anlattığımızda, dünya mutfaklarında, insanların daha çok talep göstereceği bir mutfak olacak bizimkisi." diye konuştu.

Kendisinin de "eski bir anneanne tarifi" ile kitapta yer aldığına değinen Türkmen, "Çok geleneksel bir tarif vermeye çalıştım. Kim okursa okusun kitabın içerisinde kendine uygun bir tarif mutlaka bulacak." dedi. Arda Türkmen, Emine Erdoğan'ın kitap ve gastronomiye yaklaşımının bilindiğini, kendisinin bu eseri desteklemesinin Türk gastronomisi için önemli bir adım olduğunu ifade etti.

Türk mutfağına dair 3 temel mesaj içeriyor

Kitabın danışmanlarından, Özyeğin Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Doç. Dr. Özge Samancı, Türk mutfağını hem kültürel ve tarihi derinliğiyle hem farklı yiyecek gruplarının zenginliğiyle hem de çağdaş, sürdürülebilir, sağlıklı yüzüyle ortaya çıkaran bir eser hazırlamaya gayret ettiklerini anlattı.

Türk mutfağında sayısız reçete bulunduğunu ancak kitapta daha örnek teşkil eden 200 küsur reçetenin yer aldığını aktaran Samancı, aynı zamanda mutfaktaki temel teknikleri de yansıtan tarifler olmasına gayret ettiklerini dile getirdi.

Doç. Dr. Samancı, Emine Erdoğan'ın böyle bir kitaba öncülük etmesinin, bu fikri desteklemesinin önemine vurgu yaparak, "Türk mutfağının hem ulusal hem uluslararası düzeyde daha tanınması ve bilinirliğinin artırılması yönünden, bu kitabın Emine Hanım tarafından öne çıkarılması, onun isteğiyle oluşturulması çok hoş." diye konuştu.

Geleneksel Türk mutfağını "israfsız mutfak" olarak tanımlayan Samancı, şöyle devam etti:

"Kendi içinde yemeklerin nasıl atıksız oluşturulduğunu, farklı ürünlerin farklı yerlerde nasıl kullanıldığını da hatırlatmaya çalıştık. Kitabın aslında 3 temel mesajı var. Bir, Türk mutfağı sürdürülebilir ve dolayısıyla atıksız bir mutfak. Türk mutfağı çok zengin bir kültürel mirasa sahip. Aslında sağlıklı bir mutfak çünkü çok farklı yiyecek gruplarını bulabiliyoruz. Tabii ki et bayramlarımızın, düğünlerimizin vazgeçilmezi ama gündelik beslenmemizde bakliyat ve sebzeyi çok tüketiyoruz. Bunlara biraz dikkat çekmek ve sahip olduğumuz zenginliğin farkına varıp, onu anlamlandırmak, bence kitabın en büyük rolü bu. Kitabı açtığınızda minik ikonlar göreceksiniz; 'glütensiz', 'vegan'... Her gün yediğimiz yemeklere, belki de hiç o gözle bakılmamıştı daha önce. O anlamda kıymetli diye düşünüyorum."

Doç. Dr. Özge Samancı, kitabın İngilizce'ye çevrilecek ve yurt dışındaki farklı mecralara ulaşacak olmasının gastronomi turizmi ve kültürel mirası korumak açısından da önemli olduğunu ifade etti.

"İyi ki böyle bir projeye öncülük ettiler"

Demsa Grup Yönetim Kurulu Başkan Vekili Demet Sabancı Çetindoğan da hem geleneksel hem atıksız hem de sağlıklı tariflerin olduğu bir kitabın ilk kez yapıldığını, bu anlamda güzel bir örnek teşkil edeceğini söyledi.

Çetindoğan, Türk mutfağında sıfır atık konusuna da değinerek, "Daha bilinçli bir toplum yetiştirebilmek için çocuk yaşta bu bilinci vermemiz gerekiyor. İşte bu tip kitaplar bizlere örnek olacak." dedi.

Şef Somer Sivrioğlu da Türk mutfağındaki en önemli eksikliklerden birinin kayıt altına alma işlemine çok geç başlanması olduğunu, bu yüzden birçok Türk reçetesinin başka kültürlere kaydedildiğine dikkati çekerek, o nedenle bu projenin yapılmasının çok iyi iyi olduğunu ifade etti.

25 yıldır yurt dışında yaşayan bir şef olarak, Türk mutfağının daha çok et ve et ürünleriyle akıllara geldiğini gözlemlediğini anlatan Sivrioğlu, "Halbuki mutfağımız vejetaryen beslenme üzerine bir derya. O yüzden, sadece ülkemiz için değil, turistler için de belki hiç bilmedikleri bir şeyi öğrenme fırsatı doğuyor." dedi.

Sivrioğlu, Emine Erdoğan'ın kitaba destek vermesinin önemini vurgulayarak, "Zaten alabileceğimiz en yüksek seviyeden desteği alıyoruz. Mutfağımız, mutfak kültürümüz ve benim gibi yurt dışında yaşayan şefler için çok önemli. İyi ki böyle bir destek verdiler. İyi ki böyle bir projeye öncülük ettiler." şeklinde konuştu.