Avusturyada İran nükleer anlaşması görüşmesi

GÜNDEM

VİYANA (AA) İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi, ABD'nin kendilerine uyguladığı yaptırımların aşılmasına yardımcı olması düşüncesiyle oluşturulan INSTEX adı verilen özel ticari mekanizmaya ilişkin, "Bizim isteğimiz ise INSTEX'in İran için faydalı olmasıdır. Avrupalılar İran'dan petrol satın almalı ya da bu mekanizma için kredi sağlamalıdır. Diğer türlü INSTEX bizim beklediğimiz bir araç olamaz." dedi.

Avusturya'nın başkenti Viyana'da E3/EU+2 (Fransa, Almanya, İngiltere, Rusya, Çin ve Avrupa Birliği) ve İran'dan oluşan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) ortak komisyonu, Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi (EEAS) Genel Sekreteri Helga Schmid başkanlığında, siyasi direktörler düzeyinde bir araya geldi.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Arakçi, toplantının ardından basına yaptığı açıklamada, görüşmenin yapıcı ve olumlu geçtiğini, bu görüşmenin bir öncekine oranla daha iyi olduğunu ancak istenen seviyeye henüz ulaşılmadığını kaydetti.

Arakçi, Avrupa ülkelerinin görüşmede INSTEX’e yönelik detayları açıkladığını kaydederek, Avrupalıların INSTEX’de ilerleme kaydettiğini, İNSTEX’in şekillenmeye başladığını dile getirdi.

Söz konusu mekanizma aracılığıyla ilk transfere ilişkin sürecin halihazırda devam ettiğini aktaran Arakçi, "Bundan dolayı birçok Avrupa ülkesi INSTEX'e taraf olmak istiyor. Bu, İran ile ticaret yapmak isteyen bütün (Avrupalı) ülkelere açık. Ayrıca Avrupalılar bu düzenlemeyi (Avrupa dışı) diğer ülkelere de açmak istiyorlar, bu başarılırsa önemli bir gelişme kaydedilmiş olur." diye konuştu.

Arakçi, "Bizim isteğimiz ise INSTEX'in İran için faydalı olmasıdır. Avrupalılar İran'dan petrol satın almalı ya da bu mekanizma için kredi sağlamalıdır. Diğer türlü INSTEX bizim beklediğimiz bir araç olamaz." değerlendirmesinde bulundu, bugün görüşmede elde edilen sonuçları Tahran'a rapor edeceğini kaydetti.

Arakçi, nükleer anlaşma çerçevesinde belirlenen 300 kilogram uranyum stok sınırının aşılması ve uranyum zenginleştirme işlemlerinin hızlandırılması gibi KOEP sınırları dışına çıkan yeni kararlarının değişip değişmeyeceğine ilişkin kararı Tahran'ın vereceğini söyledi.

Arakçı, bir sonraki görüşmenin bakanlar seviyesinde olacağını dile getirerek, henüz tarihinin belirlenmediğini ancak 4 hafta içinde yapılabileceğini aktardı.

"İran'ın anlaşmaya bağlı kalması önemli"

Çin tarafı adına görüşmeye katılan Çin'in Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Konferansı Temsilcisi Vekili Büyükelçi Fu Cong ise INSTEX'in Avrupalılar tarafından şekillendirilmesinin olumlu bir gelişme olduğunu, özelikle mekanizmanın üçüncü ülkelere açılacak olmasının memnuniyet verici olduğunu dile getirdi.

"İran tarafından anlaşmaya bağlı kalacaklarını duymak bizi memnun etti, bence bu çok önemli. Ayrıca diğer taraf ülkelerin KOEP kapsamında İran'ın ekonomik fayda sağlaması gerektiğini belirtmesi de önemli bir taahhüt." ifadesini kullanan Fu, görüşmenin bölgedeki tansiyonu düşürme açısından olumlu geçtiğini belirtti.

Fu, Çin'in tek taraflı yaptırıma karşı olduğunun altını çizerek, "Bizim için enerji güvenliği çok önemli, ithalat Çin enerji güvenliği için önemli." değerlendirmesinde bulundu.

Çin'in İran'dan petrol ithalatını sürdürüp sürdürmeyeceğine ilişkin soruyu yanıtsız bırakan Fu, "Biz ABD'nin sıfır politika olarak adlandırılan tutumunu kabul etmiyoruz." ifadesini kullandı.

ABD ve İran taraflarından yapılan karşılıklı sert açıklamalar, İran nükleer anlaşmasının başarısızlıkla sonuçlanacağı kaygılarına yol açmıştı.